I.D. – අයි.ඩී.

දේශය කැලඹූ සංක‍්‍රාන්ති යුගයක් වූ වසන්ත හා සරත් යුගයෙහි (කි‍්‍ර.පූ.770-476) අග භාගයේ චීනයෙහි ජීවත් වූ කොන්ෆියුසියස්තුමා එම දේශයෙහි චින්තනය හා ආචාර විචාර පද්ධතිය ද බලවත් වෙනසකට පත් කළ ශ්‍රේෂ්ඨ චින්තකයකු මෙන් ම අධ්‍යාපනඥයකු ද වූයේ ය.
එතුමා විසින් ආරම්භ කරන ලද ‘කොන්ෆියුසියානු වාදය’ චීන සංස්කෘතියේ කේන්ද්‍රය මෙන්ම චීනයේ විශිෂ්ටතම සම්ප‍්‍රදායවල නියෝජිතයා ද වන්නේ ය.
කොන්ෆියුසියස්තුමා විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද චින්තනයෙහි අන්තර්ගත භාෂිත හා කි‍්‍රයා ප‍්‍රධාන වශයෙන් ‘කොන්ෆියුසියස්ගේ සුභාෂිත’ යන කෘතියෙහි අන්තර්ගත වන්නේ ය.
කොන්ෆියුසියස්තුමාගේ චින්තනය චීනයට ම පමණක් සීමා නොවන්නක් වන අතර එය සමස්ත ලෝකයේ ම උරුමයක් බවට පත්ව ඇත්තේ ය. එතුමාගේ දර්ශනය වඩාත් සංක්ෂිප්ත කළහොත් එමගින් කියැවෙන්නේ, ‘යහසාධකභාවය හා යුක්තිය වැනි සද්චර්යා පවතින විට පෘථිවියේ යුද්ධයක් ඇති නොවන්නේ ය’ යන්න ය. නෝබල් ත්‍යාගලාභී විද්වතුන් හැත්තෑපස් දෙනෙකුගෙන් යුත් මණ්ඩලයක් මගින් ‘කොන්ෆියුසියස්ගේ සුභාෂිත’ පිළිබඳව කළ සාකච්ඡුාවක දී ඉදිරිපත්වූ නිගමනය වූයේ, මනුෂ්‍ය වර්ගයාට ඉදිරියට පවතින්නට අවශ්‍ය වන්නේ නම් කොන්ෆියුසියස්ගේ බුද්ධිය අවබෝධ කර ගන්නට ශතවර්ෂ විසිපහක් ආපස්සට යා යුතු බව ය.’